Czy post jest dobry dla organizmu?

Celowe powstrzymywanie się od jedzenia lub ograniczenie spożycia kalorii (znane jako „post”) zyskuje na popularności, reklamując szereg korzyści zdrowotnych. Jaka nauka stoi za tymi twierdzeniami i czy praktyka ta jest rzeczywiście tak korzystna, jak wielu uważa?

 

Po pierwsze, czym jest post? Ogólnie rzecz biorąc, istnieje „post przerywany”, trwający zazwyczaj 16-48 godzin. Natomiast „post okresowy” trwa zazwyczaj 2 lub więcej dni. Post nie jest niczym niezwykłym w różnych kulturach i religiach; na przykład post przerywany jest podstawową praktyką podczas Ramadanu.

 

W Internecie krąży mnóstwo twierdzeń na temat postu, zarówno dobrych, jak i złych. Informacje dotyczące w szczególności postu okresowego są zazwyczaj mniej powszechne, częściowo dlatego, że mniej osób go regularnie praktykuje. Tak czy inaczej, co na to nauka?

 

Badanie opublikowane w PLoS One specjalnie badało wpływ postu okresowego na osoby o normalnej masie ciała lub umiarkowanie otyłe, aby zaobserwować bezpieczeństwo i tolerancję u ponad 1000 uczestników. Protokół obejmował codzienne monitorowanie kliniczne pacjentów stosujących program postu Buchingera przez 5-20 dni, który polegał na piciu 2-3 litrów płynów dziennie, przy średnim spożyciu kalorii wynoszącym 250 kcal, a także interdyscyplinarny program obejmujący edukację zdrowotną i aktywność fizyczną.

 

Przed rozpoczęciem postu wszyscy uczestnicy przeszli dokładne badanie fizykalne, aby ustalić stan wyjściowy do porównania z stanem po zakończeniu.

 

Zgodnie z oczekiwaniami, masa ciała, BMI i obwód brzucha wykazały znaczny spadek. Ponadto, obniżyło się również skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi.

 

Wszystko to brzmi całkiem nieźle. Ale czy długotrwały post miał jakieś negatywne skutki? Bezpieczeństwo programu oceniano, zbierając codzienne zgłoszenia i obserwacje łagodnych objawów. Niektórzy uczestnicy zgłaszali łagodne objawy, takie jak bóle mięśni, zaburzenia snu, bóle głowy i głód w pierwszych dniach postu. (zaburzenia snu były zgłaszane najczęściej, u 14,94% badanych). Nie zaobserwowano żadnych zgonów ani trwałych skutków ubocznych, chociaż dwóch starszych pacjentów zostało przyjętych do szpitala.

 

Oprócz zdarzeń niepożądanych, uczestnicy zostali poproszeni o samodzielne zgłoszenie, czy mieli poważne problemy zdrowotne przed rozpoczęciem postu i jak ten stan uległ zmianie w wyniku postu. 404 z 1311 uczestników wspomniało o posiadaniu poważnego problemu zdrowotnego przed rozpoczęciem programu - 84,4% zgłosiło poprawę, 8,7% zgłosiło brak zmian, a 6,9% zgłosiło pogorszenie się problemu.

 

Badanie to było dość unikalne, ponieważ oprócz samodzielnie zgłaszanych efektów, u uczestników przeprowadzono kompleksowe obserwacje i testy przez cały proces, w tym badanie lipidów we krwi i glikemii, morfologię krwi, krzepliwość, funkcje wątroby, biomarkery stanu zapalnego, funkcje nerek i kwas moczowy oraz elektrolity.

 

Ogólnie rzecz biorąc, wyniki wykazały, że post metodą Buchingera w specjalistycznej klinice przez 4-21 dni był bezpieczny i dobrze tolerowany, z szeregiem korzystnych efektów emocjonalnych i fizycznych. Kontrastuje to z innymi badaniami postu (tylko na wodzie), w których zgłaszano więcej zdarzeń niepożądanych. Okresowy post doprowadził do zauważalnej utraty masy ciała i poprawy kilku czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, takich jak nadwaga, obwód brzucha i ciśnienie krwi, wraz z normalizacją licznych parametrów krwi.

 

Wiedza naukowa stale się rozwija i aktualizuje; każdy organizm jest inny i ważne jest, aby obserwować, jak reaguje Twój własny, zamiast rzucać się na wszystko na oślep. Mimo to, możemy być rozsądnie pewni, że post, jeśli jest przeprowadzany prawidłowo, może być bardzo korzystny!